Jeszcze niedawno otoczenie centrum kulturalnego „Krecik” na jednym z olkuskich osiedli nie należało do najpiękniejszych miejsc w mieście. Przyjazne wnętrze biblioteki i klubu kontrastowało z wyglądem zewnętrznym tych obiektów. Od lat zaniedbane, były zdewastowane i mocno zabrudzone. To już przeszłość, bo lokalizacja znalazła się w gronie miejsc, które są odświeżane w 2. etapie programu „Cif. Witaj, piękna Polsko!”.
Wznoszone w okresie PRL-u wielkie blokowiska nie cieszą się popularnością wśród mieszkańców polskich miast. Często na ich terenie można napotkać miejsca zaniedbane, brudne, pokryte nieestetycznymi graffti. Tak właśnie wyglądało otoczenie prężnie działającego i chętnie uczęszczanego zarówno przez najmłodszych, jaki i dorosłych mieszkańców, Osiedlowego Klubu „Krecik” oraz oddziału Miejskiej Biblioteki Publicznej na jednym z olkuskich osiedli.
W ramach akcji „Cif. Witaj, piękna Polsko!” wyczyszczona została elewacja budynku, którą pokrywały napisy i agresywne kolorystycznie graffiti. Takim zabiegom poddano też betonową podłogę i sufit. Zapisane gęsto ściany zostały wyczyszczone i pokryte jasną, neutralną farbą. Co ważne, na życzenie zarządców, pozostało tylko jedno artystyczne graffiti namalowane przez uczennice gimnazjum podczas jednego z realizowanych projektów. Zachowany napis jest obecnie ozdobą zaaranżowanego na nowo kącika, który może być wykorzystywany m.in. jako lokalny punkt wymiany książek i gier.
Przyjaźnie zagospodarowana przestrzeń ma służyć mieszkańcom jako miejsce odpoczynku i rozmowy. W tym celu przed centrum stanęły aranżacje składające się z regałów i siedzisk. Jasne i czyste ściany, dodatkowe oświetlenie oraz donice z roślinami, które umiejscowiono przy wejściu, całkowicie odmieniły wygląd tej lokalizacji, ciesząc nie tylko odwiedzających centrum, ale także mieszkańców okolicznych bloków.
– Od dwóch lat jako Stowarzyszenie Inicjatyw Młodzieży Olkuskiej „SIMO” prowadzimy klub osiedlowy na największym osiedlu w Olkuszu. Do tego czasu lokal stał pusty. Zrewitalizowane dzięki akcji „Cif. Witaj, piękna Polsko!” okolice Klubu Osiedlowego „Krecik” i Filii Biblioteki będą nie tylko służyć mieszkańcom, np. do odpoczynku przy książce, czy jako teren, na którym będziemy prowadzić zajęcia dla naszych podopiecznych, ale przede wszystkim projekt i zaangażowanie mieszkańców podczas głosowania, zwrócił uwagę całej społeczności na fakt, że miejsce to jest ważne dla mieszkańców” – komentuje renowację animator klubu Mateusz Kamionka, który zgłosił olkuską lokalizację do programu.
Wybór łódzkiej lokalizacji do renowacji w ramach akcji „Cif. Witaj, piękna Polsko!” komentuje Teresa Latuszewska-Syrda, prezes zarządu Fundacji Urban Forms, partnera programu: „Wokół nas jest wiele pięknych miejsc, których uroku nie zauważamy, ponieważ są one zaniedbane. To właśnie takim miejscom w ramach programu „Cif. Witaj, piękna Polsko!” chcemy przywrócić blask. Szukamy takich lokalizacji, które po renowacji będą służyły lokalnym społecznościom. Taką niezwykłą, prężnie działającą społeczność odkryliśmy na terenie jednego z olkuskich osiedli. Jej przedstawiciele, pomimo niezbyt zachęcającego otoczenia, podejmują wiele lokalnych inicjatyw aktywizujących mieszkańców, wpływając pozytywnie na mobilizację ludzi do działania. Wierzymy, że odnowienie terenu przed Osiedlowym Klubem „Krecik” i miejscową biblioteką oraz wyposażenie jej w meble i rośliny będzie inspirować mieszkańców do dalszych zmian na rzecz otoczenia, w którym żyją”.
Badania potwierdzają, że otoczenie ma znaczenie!
Estetyka miejsc, w których funkcjonuje dana społeczność wpływa nie tylko na jakość życia mieszkańców, ale także buduje zaangażowanie społeczne. Ponadto życie w zadbanym, estetycznym otoczeniu pozwala na właściwy odpoczynek i regenerację. Takie wnioski płyną z badań nad projektami rewitalizacyjnymi na całym świecie. Badania te wykazały, że poprawa wyglądu otoczenia pozytywnie wpływa na lokalne społeczności – wzrasta zadowolenie z życia w miejscu zamieszkania i, co niezwykle ciekawe, satysfakcja z życia całej społeczności1.
Przykładowo, realizując projekt odnawiania przestrzeni w jednym z australijskich miast badano stosunek mieszkańców do najbliższego otoczenia przed i po wprowadzeniu ulepszeń. Po renowacji znacząco wzrosła liczba mieszkańców mówiących, że w ich sąsiedztwie znajdują się atrakcyjne budynki (64% po renowacji vs 18% przed renowacją), o wiele częściej mówili o poczuciu przynależności do społeczności sąsiedzkiej (70% po renowacji vs 48% po renowacji), a swoje otoczenie określali jako bezpieczne (27% po renowacji vs 8% przed renowacją). Co też niezwykle ważne, więcej osób przybywających do tej okolicy z zewnątrz chciałoby tu pozostać (54% po renowacji vs 13% przed renowacją).2
Podobne wnioski płyną z przeprowadzonego niedawno eksperymentu. Zbadano wówczas reakcje ponad 2 tysięcy uczestników obcujących z rzeczami codziennego użytku, wśród których znajdowały się przedmioty „piękne”, „funkcjonalne” i „piękne i funkcjonalne”. Monitorowano rytm serca badanych oraz wydzielanie potu. Okazało się, że obiekty czysto funkcjonalne, które nie były piękne, powodowały wzrost negatywnych emocji o 23%. Natomiast obcowanie z rzeczami jednocześnie pięknymi i funkcjonalnymi wywoływało pozytywne emocje, takie jak spokój i zadowolenie, redukując aż o 33% takie odczucia jak gniew czy irytacja3. Te wnioski płynące z badań potwierdzają ważną funkcję, jaką spełnia program „Cif. Witaj, piękna Polsko!” oraz właściwy dobór miejsc do renowacji – zarówno pięknych, jak i funkcjonalnych. Dzięki temu przeprowadzone remonty będą poprawiać jakość życia i samopoczucie mieszkańców.
O programie
„Cif. Witaj, piękna Polsko!” to akcja społeczno-edukacyjna, której misją jest uświadamianie Polakom, jak ważne jest, by dbać o swoje otoczenie – nie tylko we własnym domu, ale także na zewnątrz, w miejscu zamieszkania. Przestrzeń, w jakiej funkcjonujemy, wpływa bowiem na jakość i komfort życia. Marka Cif realizuje ten cel, odnawiając w polskich miastach te miejsca, które odgrywają ważną rolę w życiu lokalnych społeczności. W ramach akcji w 2018 r. zostanie przeprowadzonych 12 renowacji. Podejmowane działania mają na celu stwarzanie mieszkańcom warunków, w których mogą poprawić komfort swojego życia oraz budować wzajemne więzi. Program ma charakter edukacyjny, mając inspirować Polaków do aktywnego działania na rzecz zmian w swoim otoczeniu.
Urban Forms
Partnerem akcji „Cif. Witaj, piękna Polsko!” jest Fundacja Urban Forms. Od 2009 r. zajmuje się ona szeroko pojętą kulturą miejską. Organizuje, promuje i wspiera inicjatywy artystyczne, przeprowadza działania edukacyjne i społeczne. Angażuje się w aktywności, które przyczyniają się do poprawy jakości życia w mieście. Misja Fundacji – przywracanie piękna zaniedbanej przestrzeni, żeby ożywić lokalną społeczność, idealnie harmonizuje się z misją Cif, dlatego Fundacja przyjęła zaproszenie do realizacji wspólnego projektu.
1 Eziyi O. Ibem , Dolapo Amole. Subjective life satisfaction in public housing in urban areas of Ogun State, Nigeria. Cities Volume 35, December 2013, Pages 51–61.
2 Raport „Jak piękniejsze otoczenie wypływa na nasze samopoczucie”, dr Simone Moor, 2016.
3 jw.